Νέα ευρωκαταδίκη για αδικαιολόγητη αστυνομική βία

Nέα Ευρωκαταδίκη Ελλάδας για κακοποίηση Ελληνοπόντιου.
Ενδέκατη καταδίκη για αστυνομική βία.

14 Ιανουαρίου 2010

Το Ελληνικό Παρατηρητήριο των Συμφωνιών του Ελσίνκι (ΕΠΣΕ) εκφράζει τη μεγάλη ικανοποίησή του για τη σημερινή ομόφωνη καταδίκη της Ελλάδας από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΔΔΑ) στην Υπόθεση Γκαλότσκιν. Η σχετική προσφυγή με αριθμό Νο. 2945/07 υποβλήθηκε στο ΕΔΔΑ από το ΕΠΣΕ. Η Ελλάδα, κατά το ΕΔΔΑ, παραβίασε δύο φορές το άρθρο 3 (απαγόρευση των βασανιστηρίων) της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΣΔΑ), τόσο στο ουσιαστικό μέρος (αστυνομικοί κακοποίησαν τον Παναγιώτη Γκαλότσκιν) όσο και στο διαδικαστικό μέρος (δεν έγινε αποτελεσματική αστυνομική και δικαστική ανάκριση για την κακοποίηση). Η Ελλάδα παραβίασε επίσης το άρθρο 6.1 (υπερβολική καθυστέρηση διαδικασίας) γιατί η ποινική διαδικασία ενώπιον ενός βαθμού δικαιοσύνης κράτησε τέσσερα χρόνια και τέσσερις μήνες, ενώ εκκρεμεί εδώ και επτά χρόνια η αγωγή στα διοικητικά δικαστήρια. Η Ελλάδα πρέπει να καταβάλει 17.000 ευρώ στο θύμα για ηθική βλάβη, καθώς και 1500 ευρώ στο ΕΠΣΕ για δικηγορικά έξοδα. Το συνοπτικό δελτίο τύπου του ΕΔΔΑ στα αγγλικά επισυνάπτεται. Η πλήρης απόφαση στα αγγλικά είναι διαθέσιμη σε: http://cmiskp.echr.coe.int/tkp197/view.asp?action=html&documentId=861025&portal=hbkm&source=externalbydocnumber&table=F69A27FD8FB86142BF01C1166DEA398649.

Άλλο ένα θύμα της αστυνομικής βίας της ημέρας εκείνης, ο Δημήτρης Ζελίλωφ (νυν Ζελίδης) έχει ήδη κερδίσει στις 24 Μαΐου 2007 τη δική του προσφυγή στο ΕΔΔΑ μέσω του ΕΠΣΕ. Η Ελλάδα είχε καταδικαστεί για διπλή παραβίαση του Άρθρου 3 (κακομεταχείριση από ΕΛΑΣ και απουσία αποτελεσματικής έρευνας). Η απόφαση στην υπόθεση Ζελίλωφ, με αναλυτική περιγραφή των γεγονότων, είναι διαθέσιμη στην http://www.nsk.gr/edad/ee413.pdf.
Σε ό,τι αφορά τους εμπλεκόμενους αστυνομικούς, ένας από τους βασικούς δράστες του ξυλοδαρμού των Ζελίλωφ και Γκαλότσκιν, ο Απόστολος Αποστολίδης και ένας άλλος μετέχων στα τότε γεγονότα, ο Πασχάλης Σταθαρίδης, ανήκουν και στους εμπλεκόμενους αστυνομικούς στον ξυλοδαρμό του Κύπριου φοιτητή Αυγουστίνου Δημητρίου, στις 17 Νοεμβρίου 2006, ο πρώτος πάλι ως βασικός δράστης του ξυλοδαρμού. Ξυλοδαρμό που στην αρχή παρουσιάστηκε αναίσχυντα ως χτύπημα του φοιτητή από ζαρντινιέρα του ξενοδοχείου ABC, μέχρι να διαψευσθεί τραγικά η ΕΛ.ΑΣ. από τηλεοπτικό βίντεο. Το τελευταίο έλειπε από τα γεγονότα του Δεκεμβρίου 2001 και έτσι οι δράστες αστυνομικοί γλίτωσαν κάθε συνέπεια και συνέχισαν επί πέντε χρόνια το έργο τους… Στις 16 Δεκεμβρίου 2008 οι δυο αυτοί αστυνομικοί καταδικάστηκαν από το Τριμελές Εφετείο Θεσσαλονίκης για την κακοποίηση του Αυγουστίνου Δημητρίου σε τριετή φυλάκιση με μετατροπή της ποινής σε πρόστιμο και με ανασταλτικό χαρακτήρα για την έφεση που έκαναν και εκκρεμεί στη δικαιοσύνη...

Το ΕΠΣΕ επαναλαμβάνει εδώ αυτούσια τη δήλωση του εκπροσώπου του πριν ένα χρόνο μετά την καταδίκη της Ελλάδας στην υπόθεση Λεωνίδη, ο πατέρας του οποίου ήταν ο τρίτος Ελληνοπόντιος θύμα αστυνομικής βίας στη Θεσσαλονίκη που κέρδισε μέσω ΕΠΣΕ την υπόθεση στο ΕΔΔΑ:

«Η Ελλάδα πρέπει να παραδεχθεί πως έχει πρόβλημα αστυνομικής βίας και ατιμωρησίας το οποίο είναι διαχρονικό αφού τα περιστατικά στις υποθέσεις αυτές συνέβησαν πριν από το 2004» δήλωσε ο εκπρόσωπος του ΕΠΣΕ Παναγιώτης Δημητράς. «Όσο οι λίγοι αστυνομικοί που χρησιμοποιούν –συχνά θανατηφόρο- βία μένουν ατιμώρητοι, θα κηλιδώνεται ολόκληρο το αστυνομικό σώμα που αποδέχεται αυτές τις πρακτικές. Συνέπεια αυτού είναι να θεωρούνται εν δυνάμει βίαιοι και οι δεκάδες χιλιάδων αστυνομικών που όμως ποτέ δεν χρησιμοποίησαν παρόμοιες μεθόδους. Ως εκπρόσωποι όλων αυτών των αστυνομικών οι συνδικαλιστικοί φορείς τους ας απαιτήσουν από την πολιτεία να δοθεί τέλος στην κατάσταση αυτή, αντί να τρέχουν σχεδόν μετά από κάθε βίαιο συμβάν να δικαιολογούν τις ενέργειες των συναδέλφων του», πρόσθεσε ο Παναγιώτης Δημητράς.

Το ΕΠΣΕ υπενθυμίζει πως πρόκειται για την ενδέκατη καταδίκη της Ελλάδας για αστυνομική βία από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΔΔΑ) και την Επιτροπή Ανθρώπινων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ. Υπενθυμίζει επίσης πως τα ένδεκα επεισόδια αστυνομικής βίας ή/και η συγκάλυψή τους για τα οποία καταδικάστηκε η Ελλάδα έγιναν κατά την προηγούμενη θητεία του Μιχάλη Χρυσοχοΐδη ως Υπουργού Δημόσιας Τάξης (1999-2003), σε μερικές περιπτώσεις με τη άμεση κάλυψή του (βλπ. υπογραμμίσεις στη συνέχεια)!

Η πρώτη καταδίκη από το ΕΔΔΑ για κακή χρήση όπλου, στις 20 Δεκεμβρίου 2004, αφορούσε τραυματισμό του Χρήστου Μακαρατζή στις 13 Σεπτεμβρίου 1995. Η αρχική υποβολή επιχειρημάτων από την κυβέρνηση, που απέρριπτε οποιαδήποτε ευθύνη, έγινε μεταξύ 1999-2003.

Η δεύτερη καταδίκη, στις 21 Ιουνίου 2007, αφορούσε τραυματισμό που άφησε παράλυτο στις 26 Ιανουαρίου 1998 το 17χρονο Ρομ Γιάννη Καραγιαννόπουλο, για λογαριασμό του οποίου είχε προσφύγει στο ΕΔΔΑ το ΕΠΣΕ. Η τιμωρία (που αποφασίστηκε το 1999 για ελαφρά αμέλεια) του αστυνομικού και δράστη του τραυματισμού ήταν πρόστιμο 90 ευρώ.

Η τρίτη καταδίκη, στις 5 Ιουλίου 2007, αφορούσε το θανάσιμο τραυματισμό, στις 21 Νοεμβρίου 2001, του Αλβανού Gentjan Celniku για λογαριασμό των αδελφών του οποίου είχε προσφύγει στο ΕΔΔΑ το ΕΠΣΕ. Η απαλλακτική ΕΔΕ έγινε μεταξύ 2001-2003.

Η τέταρτη καταδίκη, στις 8 Ιανουαρίου 2009, αφορούσε το θανάσιμο τραυματισμό, στις 25 Μαρτίου 2000, του 18χρονου παλιννοστούντα Νίκου Λεωνίδη, για λογαριασμό του πατέρα του οποίου είχε προσφύγει στο ΕΔΔΑ το ΕΠΣΕ. Σε ενημερωτικό σημείωμα που δόθηκε στη Διεθνή Αμνηστία προσωπικά από τον Υπουργό Δημόσιας Τάξης Μιχάλη Χρυσοχοΐδη, το Σεπτέμβριο 2002, (http://www.greekhelsinki.gr/bhr/greek/articles_2003/ai_ihf_27_04_03a.rtf) σε απάντηση των καταγγελιών που περιλαμβάνονταν σε κοινή έκθεση ΔΑ και Διεθνούς Ομοσπονδίας Ελσίνκι (στην οποία συνέβαλε το ΕΠΣΕ), αναφερόταν: «Με αφορμή τον θανάσιμο τραυματισμό του ιδιώτη ΛΕΩΝΙΔΗ Νικολάου από αστυνομικό, που έλαβε χωρά την 24/25.3.2000 στην Άνω Πόλη Θεσσαλονίκης, διενεργήθηκε Ε.Δ.Ε, από την οποία προέκυψε ότι η εκπυρσοκρότηση του όπλου του αστυνομικού προήλθε από τη βίαιη και αιφνίδια επίθεση του θανόντος, εναντίον του αστυνομικού, στην προσπάθειά του να διαφύγει της σύλληψης. Η υπόθεση τέθηκε στο αρχείο».

Υπάρχουν επίσης πέντε καταδίκες της Ελλάδας από το ΕΔΔΑ για κακοποίηση πολιτών από αστυνομικούς. Η πρώτη, στις 13 Δεκεμβρίου 2005, για κακοποίηση στις 8 Μαΐου 1998 από αστυνομικούς των Ρομά Λάζαρου Μπέκου και Λευτέρη Κουτρόπουλου για λογαριασμό των οποίων είχε προσφύγει στο ΕΔΔΑ το ΕΠΣΕ. Στο ενημερωτικό σημείωμα που δόθηκε στη Διεθνή Αμνηστία προσωπικά από τον Υπουργό Δημόσιας Τάξης Μιχάλη Χρυσοχοΐδη, το Σεπτέμβριο 2002, αναφερόταν: «Από τη διοικητική διερεύνηση της υπόθεσης, παρότι δεν αποδείχθηκε πότε και πώς προκλήθηκαν οι κακώσεις, αποδόθηκαν πειθαρχικές ευθύνες σε έναν Αξιωματικό του Τμήματος Ασφαλείας Μεσολογγίου, γιατί δεν απέτρεψε την κακοποίηση των ανωτέρω συλληφθέντων.» Δεν αναφέρεται πως η τιμωρία (που αποφασίστηκε το 1999) του αστυνομικού και δράστη της κακοποίησης ήταν πρόστιμο 60 ευρώ.

Η δεύτερη, στις 18 Ιανουαρίου 2007, για κακοποίηση του Σύριου μετανάστη Mhn Ghassan Alsayed Allaham στις 8 Σεπτεμβρίου 1998. Το 2000, οι δύο αστυνομικοί, που η ΕΔΕ κατέληξε πως ήταν δράστες της κακοποίησης τιμωρήθηκαν, με πρόστιμο 150 και 300 ευρώ.

Η τρίτη, στις 24 Μαΐου 2007, για κακοποίηση του Δημήτρη Ζελίδη στις 23 Δεκεμβρίου 2001, για λογαριασμό του οποίου είχε προσφύγει στο ΕΔΔΑ το ΕΠΣΕ. Η απαλλακτική ΕΔΕ έγινε το 2002.

Η τέταρτη, στις 6 Δεκεμβρίου 2007, για κακοποίηση της Ρομνί Φανής-Γιανούλας Πετροπούλου-Τσακίρη στις 28 Ιανουαρίου 2002 για λογαριασμό της οποίας είχε προσφύγει στο ΕΔΔΑ το ΕΠΣΕ.
Στο ενημερωτικό σημείωμα που δόθηκε στη Διεθνή Αμνηστία προσωπικά από τον Υπουργό Δημόσιας Τάξης Μιχάλη Χρυσοχοΐδη, το Σεπτέμβριο 2002, αναφερόταν: «Με αφορμή έγγραφη καταγγελία του Προεδρείου της Διευρωπαϊκής Ομοσπονδίας Τσιγγάνων, σύμφωνα με την οποία αστυνομικοί κακοποίησαν αθίγγανους, κατά τη διάρκεια της αστυνομικής επιχείρησης, διενεργήθηκε διοικητική εξέταση, από την οποία προέκυψε ότι η αθιγγανίδα ΤΣΑΚΙΡΗ Γιαννούλα υπέβαλε μήνυση σε βάρος αγνώστου αστυνομικού, τον οποίο κατηγορεί ότι την λάκτισε, με αποτέλεσμα να αποβάλει έμβρυο που κυοφορούσε. Ωστόσο δεν διαπιστώθηκε η βασιμότητα του ισχυρισμού της ΤΣΑΚΙΡΗ (που δεν είχε συλληφθεί κατά τη διάρκεια της επιχείρησης) ούτε των λοιπών καταγγελιών.»

Η πέμπτη, στις 14 Ιανουαρίου 2010, για κακοποίηση του Παναγιώτη Γκαλότσκιν στις 23 Δεκεμβρίου 2001, για λογαριασμό του οποίου είχε προσφύγει στο ΕΔΔΑ το ΕΠΣΕ. Η απαλλακτική ΕΔΕ έγινε το 2002.
Το ΕΠΣΕ συνοψίζει πως οι οκτώ από τις ένδεκα υποθέσεις καταδίκης της Ελλάδας για αστυνομική βία έγιναν μετά από προσφυγές του ΕΠΣΕ

Επικοινωνία με το παρατηρητήριο

Στην ηλεκτρονική μας διεύθυνση, astynomikiaftheresia@gmail.com, συλλέγουμε καταγγελίες για κρούσματα ατυνομικής αυθαιρεσίας. Τα επεξεργαζόμαστε, εάν ο αποστολέας είναι θύμα ή μάρτυρας κρούσματος και το επιθυμεί, επικοινωνούμε μαζί του, μέσω e- mail ή τηλεφώνου.

Ιδρυτική Διακήρυξη Παρατηρητηρίου Αστυνομικής Αυθαιρεσίας

"ΠΑΡΑΤΗΡΗΤΗΡΙΟ ΑΣΤΥΝΟΜΙΚΗΣ ΑΥΘΑΙΡΕΣΙΑΣ"

Ιδρυτική Διακήρυξη

Τα τελευταία χρόνια και ιδιαίτερα την τελευταία περίοδο, μετά τη δολοφονία του Αλέξανδρου Γρηγορόπουλου, η νεολαία, οι εργαζόμενοι , πολίτες έλληνες και ξένοι, γινόμαστε μάρτυρες μιας όλο και εντεινόμενης κρατικής καταστολής και στα πλαίσια αυτής, μιας όλο και αυξανόμενης αστυνομικής αυθαιρεσίας.

Σχεδόν καθημερινά, νέα κρούσματα αδικαιολόγητης αστυνομικής βίας γίνονται γνωστά. Θύματα: άτομα που διαμαρτύρονται, που συμμετέχουν στα κοινωνικά κινήματα, και άνθρωποι που ο νόμος και η σταθερή άρνηση του κράτους και των θεσμών του να παρέμβουν αποτελεσματικά, τους σπρώχνουν σταθερά στο περιθώριο όπως οι μετανάστες, οι μειονότητες, οι πρόσφυγες, οι εξαρτημένοι από ουσίες κ.ά.. Δεν είναι λίγα και τα περιστατικά που η αδικαιολόγητη αστυνομική βία έχει τη μορφή κατάχρησης εξουσίας (π.χ. αστυνομικοί που πρόσφατα απείλησαν με όπλο οδηγούς για μια θέση πάρκινγκ.)

Τα κρούσματα αυτά λαμβάνουν χώρα εναντίον ομάδων ή μεμονωμένων ατόμων, στο δρόμο (π.χ. σε πορείες), σε αστυνομικά τμήματα, σε συνοικίες (σε πλατείες ή κοινωνικά κέντρα), σε φυλακές, κατά τη διαδικασία σύλληψης ή προσαγωγής. Πολλά περιστατικά από αυτά καταλήγουν σε σοβαρούς τραυματισμούς αλλά και θανάτους.

Η νέα κυβέρνηση και ο νέος υπουργός Προστασίας του Πολίτη, παρ’ όλες τις ελπίδες που αρχικά γέννησε, φαίνεται προς το παρόν αμήχανη μπροστά στη δράση αστυνομικών που βιαιοπραγούν ανεξέλεγκτα και παράνομα. Ο Υπουργός Προστασίας του Πολίτη επιβάλλει περισσότερο κατά περίσταση τιμωρίες, κάποιες εκ των οποίων παραδειγματικού κυρίως χαρακτήρα, όταν θα έπρεπε να διεξάγεται αξιόπιστη, διαφανής και ανεξάρτητη έρευνα όχι μόνο για κάθε περιστατικό αλλά και για τις αιτίες και το σύστημα που γεννούν και συντηρούν τις εστίες αστυνομικής αυθαιρεσίας, ειδικά όταν πλέον, κάθε εβδομάδα δημοσιοποιούνται νέες υποθέσεις.

Είναι πασίγνωστο ότι η πλατιά πλειοψηφία επίσημων ερευνών που διεξάγονται για την εξιχνίαση των περιστατικών(Ε.Δ.Ε. , προκαταρκτικές έρευνες κτλ.) δεν προχωρούν μέχρι τέλους. Έτσι δεν επιβάλλονται οι πρέπουσες ποινές (π.χ. μεταθέσεις αντί αποπομπών από το σώμα), τα θύματα δεν δικαιώνονται, συντηρείται κλίμα ατιμωρησίας και ως εκ τούτου η αστυνομική αυθαιρεσία παραμένει ανέλεγκτη.

Όταν μάλιστα τα περισσότερα ΜΜΕ αποσιωπούν τα εν λόγω περιστατικά, όταν δεν τα παραποιούν, η ασυλία της αστυνομικής αυθαιρεσίας ενισχύεται.

Ακόμα και όταν ανεξάρτητες αρχές, όπως ο Συνήγορος του Πολίτη, παρεμβαίνουν, οι αρμόδιες πολιτικές ηγεσίες και υπηρεσίες, σε πολλές περιπτώσεις αδιαφορούν. Ενώ θα έπρεπε να υφίσταται ανεξάρτητη αρχή που θα ελέγχει με αμεροληψία την αστυνομία, προτιμάται η ίδρυση υπηρεσιών ιεραρχικά υπαγόμενων στην εκάστοτε πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Προστασίας του Πολίτη (π.χ. γραφείο παραπόνων).

Για όλους αυτούς τους λόγους θεωρούμε αναγκαίο να προχωρήσουμε στην ίδρυση του Παρατηρητηρίου Αστυνομικής Αυθαιρεσίας. Σκοπός του Παρατηρητηρίου είναι η συλλογή, επεξεργασία και δημοσιοποίηση περιστατικών αστυνομικής αυθαιρεσίας.

Προσδοκούμε να αποτελέσουμε ένα κόμβο συλλογής καταγγελιών, γνωστοποίησής τους στους αρμόδιους θεσμούς και αρχές αλλά και κέντρο ενημέρωσης σχετικά με την αστυνομική αυθαιρεσία. Κριτήριο σε όλη τη διαδικασία είναι η ικανοποιητική αξιοπιστία της καταγγελίας όπως αυτή προκύπτει μέσα από τη βασική επεξεργασία που πραγματοποιείται από τη νομική ομάδα του Παρατηρητηρίου. Η ενημέρωση θεσμών, αρχών και ΜΜΕ θα γίνεται μέσω δελτίων τύπου, συνεντεύξεων τύπου κτλ.

Η δράση μας περιλαμβάνει , εκτός από τις επαφές με όσα από τα θύματα το επιθυμούν, δημόσιες παρεμβάσεις και επισκέψεις σε φορείς, αρχές, κόμματα κ.α. Δεσμευόμαστε για την απόλυτη προστασία των ονομάτων μαρτύρων αλλά και θυμάτων που το ζητούν. Κανένα όνομα μάρτυρα ή θύματος δεν θα δημοσιοποιείται χωρίς προηγούμενη άδειά του.

Εκτός από τα θέματα καθημερινότητας, μέσα από ημερίδες, επεξεργασίες σε συνεργασία με επιστήμονες, μελέτες και εκθέσεις, θα επιδιώξουμε να ανοίξουμε έναν ευρύτερο επιστημονικό και κοινωνικό διάλογο γύρω από την αστυνομία, το σωφρονιστικό σύστημα και τα δικαιώματα

Πρόθεσή μας είναι η συνεργασία με όσες πρωτοβουλίες, ενώσεις, συγκροτημένες ομάδες ή οργανώσεις και ΜΚΟ έχουν ήδη καταπιαστεί με το ζήτημα ή οι εργασίες τους περιλαμβάνουν και την αστυνομική αυθαιρεσία και τους καλούμε σε ευρύτερη συνεννόηση.

Δεν φιλοδοξούμε να υποκαταστήσουμε ούτε την απαραίτητη νομική και θεσμική υποστήριξη των θυμάτων της αστυνομικής αυθαιρεσίας ούτε τα ίδια τα θύματα σε οποιαδήποτε διαδικασία κινείται για την ικανοποίησή τους. Στεκόμαστε όμως αρωγοί στην προσπάθεια τους να δικαιωθούν αλλά και σε όσους θελήσουν να βοηθήσουν στην αντιμετώπιση του φαινομένου.

Η μεταπολίτευση καθιέρωσε σταδιακά κάποια αυτονόητα για τη μετέπειτα περίοδο δημοκρατικά δικαιώματα. Ωστόσο ακόμα και αυτές οι αυτονόητες κατακτήσεις συχνά αμφισβητούνται από το θεσμό που κανονικά προορίζεται να τις υπερασπίζεται. Όσο και όταν αυτή η αμφισβήτηση επαναλαμβάνεται, εμείς θα δίνουμε το μέγιστο των δυνάμεών μας στην προσπάθεια εξάλειψης του φαινομένου.

Επικοινωνία:

e-mail: astynomikiaftheresia@gmail.com
Blog: astynomikiaftheresiastop@blogspot.com